Opieka nad osobą niesamodzielną musi zostać dostosowana indywidualnie do potrzeb konkretnej osoby oraz warunków w których ta osoba funkcjonuje. Inaczej będzie wyglądać opieka nad osobą niesamodzielną z powodu np. choroby otępiennej, ale przemieszczającej się a inaczej osoby przewlekle chorej leżącej. Opiekując się osobą przewlekle chorą, niesamodzielną i starszą, warto zastanowić się co można zmienić w domu, by ułatwić tej osobie funkcjonowanie.
Jak przystosować mieszkanie chorego do stanu jego zdrowia w poszczególnych stadiach choroby?
Mieszkanie bądź dom, w którym przebywa osoba z uszkodzeniem mózgu o charakterze otępiennym powinno być przygotowane przede wszystkim pod względem bezpieczeństwa. Pamiętać należy jednak, że przygotowywanie mieszkania nie powinno zaburzać znacząco istniejącego wcześniej porządku, gdyż chorzy nie tolerują dobrze szerokich zmian, wzbudza to w nich niekorzystne emocje, przede wszystkim lęk i strach. Poniżej praktyczne wskazówki:
- chory powinien mieć w mieszkaniu swoje własne miejsce – pokój lub część pokoju, który zna i w którym czuje się bezpiecznie. Pokój chorego powinien być urządzony prosto i funkcjonalnie, ale też przytulnie.
- osoba niesamodzielna powinna mieć wygodne łóżko. W przypadku chorych leżących niezbędny będzie materac przeciwodleżynowy (można go kupić w sklepie ze sprzętem rehabilitacyjnym). Do ściany obok łóżka powinien być przymocowany uchwyt ułatwiający podnoszenie się, a przy łóżku uchwyt ułatwiający utrzymanie pozycji pionowej po wstaniu. Jeżeli chory stale przebywa w łóżku, z pewnością konieczne będzie zakupienie lub wypożyczenie łóżka specjalistycznego, które oczywiście będzie wyposażone w materac przeciwodleżynowy oraz wszelkie udogodnienia mające na celu profilaktykę przeciwodleżynową i bezpieczeństwo osoby niesamodzielnej
- obok łóżka powinien znajdować się stabilny stolik, na którym powinny być rzeczy, które lubi osoba: książki, albumy, zdjęcia oraz przedmioty do trzymania w ręku
- meble nie powinny mieć ostrych kantów ani zawierać elementów szklanych
- na podłodze zamiast dywanów lub wykładzin dywanowych lepiej położyć zmywalne wykładziny lub panele, ponieważ ułatwiają utrzymanie czystości i nie wchłaniają przykrych zapachów. Progi powinny być zniwelowane przez zamontowanie specjalnych listew (coś w rodzaju podjazdu).
- obok łóżka chorego powinien znajdować się łatwo dostępny włącznik światła. Oświetlenie pokoju powinno być dość jasne, ściany pokoju pomalowane na jasne, ciepłe kolory. W pokoju powinno znajdować się też oświetlenie nocne, bardzo pomocne, gdy chory wstaje w nocy do toalety.
- osoba niesamodzielna powinna mieć łatwy dostęp do telefonu. Przy telefonie powinien być umieszczony czytelny wykaz ważnych numerów telefonów, w tym także telefon do Opiekuna. Pomocne są aparaty telefoniczne z możliwością jednoklawiszowego wybierania numeru.
- jeśli w domu znajdują się schody, one również powinny być zabezpieczone bramką lub czymś zastawione, a jeśli chory ma po nich chodzić po obu stronach powinny znajdować się poręcze, a na stopniach powinna być położona mata antypoślizgowa
- łazienka powinna być wyposażona w kabinę prysznicową bez brodzika oraz z zamontowanym składanym krzesłem. Przy umywalce oraz muszli sedesowej powinny być zamontowane uchwyty ścienne.
Łóżko dla osoby niesamodzielnej leżącej
Dla osoby leżącej oraz jej opiekuna najlepszym rozwiązaniem jest łóżko typu szpitalnego, Wygodniejsze i bezpieczniejsze dla chorego jest łóżko z regulowanym zagłówkiem (ręcznie lub automatycznie), podnoszonymi bokami lub łamane. Niewątpliwie wskazany jest materac przeciwodleżynowy z komorami napełnionymi powietrzem, co pozwala regulować siłę nacisku. Materac powinien chronić przed odleżynami. Zarówno łóżko, jak i materac można kupić w sklepach ze sprzętem rehabilitacyjnym lub wypożyczyć oraz starać się o dofinansowanie z Narodowego Funduszu Zdrowia.