Jak dochodzi do powstania odleżyny ?

Odleżyna powstaje w wyniku  długotrwałego ucisku na skórę i tkankę podskórną, co powoduje zamknięcie naczyń doprowadzających krew, następnie doprowadza do  niedokrwienia tkanek. Powodem tego stanu jest brak dopływu tlenu i składników odżywczych. Dochodzi do zwolnienia przemiany komórkowej, a w przypadku przedłużania się powyższego stanu do śmierci komórki i powstania odleżyny. W początkowym etapie objawy niedokrwienia są prawie niewidoczne.

W kolejnym etapie tworzenia się odleżyny powstaje lekkie zaczerwienienie, następnie w miejscu zaczerwienienia powstaje rana, która jeżeli nie jest odpowiednio leczona powiększy się i pogłębi. W stanie zaawansowanym rana ta może sięgać do mięśni , stawów i kości. Nowoczesne metody leczenia odleżyn opierają się na zapewnieniu wilgotnego środowiska (nowoczesne specjalistyczne opatrunki).

Leczenie odleżyn jest długotrwałe i uciążliwe. Rany odleżynowe często utrudniają lub uniemożliwiają prowadzenie rehabilitacji, dlatego tak ważne jest im zapobieganie.

Czynniki ryzyka wystąpienia odleżyn:

  • unieruchomienie,
  • wiek  powyżej 70 lat,
  • stan skóry (nadmierna suchość lub wilgotność, urazy, infekcje),
  • stan odżywienia (niedożywienie, odwodnienie),
  • nietrzymanie stolca i moczu,
  • przewlekłe schorzenia współistniejące (cukrzyca, niedokrwistość, choroby neurologiczne).

Zapobieganie odleżynom jest jedną z podstawowych zasad pielęgnacji osób obłożnie chorych. Te trudno gojące się rany najczęściej pojawiają się:

  • ułożenie w pozycji bocznej – w okolicy kostek, kolan, krętarza kości biodrowej, barku, za uszami i w okolicy wyrostka sutkowego,
  • ułożenie w pozycji grzbietowej: w okolicy pięt, kości guzicznej, krzyżowej, łopatek, potylicy, na małżowinach usznych,
  • ułożenie w pozycji brzusznej: w okolicy kostek, kolan i mostka.

Pamiętaj !

Aby zapobiec powstawaniu odleżyn:

  • zmieniaj pozycję osoby co ok. 2 godziny
  • ułóż osobę  na materacu przeciwodleżynowym
  • zastosuj w łóżku materiały pomocnicze takie jak: wałki, krążki, podpórki, kliny
  • dokładne ściel łóżko, aby nie pozostawić fałdów i zmarszczek
  • usuń spod osoby szwy, guziki  i zanieczyszczenia
  • obserwuj skórę przynajmniej 1 raz dziennie
  • dokładnie, delikatne osuszaj skórę, szczególnie w okolicach fałdów i miejsc narażonych na ucisk
  • nawilżaj skórę

Zasady pielęgnowania skóry:

  • skórę należy myć codziennie ciepłą wodą, stosując delikatne środki oczyszczające, które nie wysuszają skóry
  • należy dokładnie, delikatnie osuszyć skórę po każdorazowej toalecie
  • umytą i osuszoną skórę należy nawilżyć i natłuścić, co pozwoli utrzymać jej odpowiednie nawilżenie. W tym celu można zastosować maści, kremy, balsamy, oliwki, olejki
  • fałdy skórne po wysuszeniu można oddzielić talkiem (na brzuchu, pod piersiami),
  • miejsca narażone można delikatnie oklepywać
  • w przypadku nietrzymania kału, moczu warto zastosować pieluchomajtki zapewniające kontakt skóry z suchą powierzchnią,
  • bielizna pościelowa i osobista powinna być wykonana z naturalnych materiałów, pozbawiona zgrubień, guzików, nie krochmalona.