Sektor socjalny

WSPARCIE z Ośrodka Pomocy Społecznej (OPS)

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2003 r., poz. 182 z późn. zm.)zawiera katalog świadczeń przysługujących osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych.

Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Możemy mówić o czynnościach takich jak: mycie, kąpanie, zmiana pościeli, pomoc w dotarciu do lekarza, podawanie leków, karmienie, robienie podstawowych zakupów, bieżące porządki.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym (np. rehabilitacja, pomoc psychologiczno-terapeutyczna, czynności edukacyjne).

W jaki sposób można uzyskać przyznanie usługi opiekuńczej?

Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze przyznawane są na wniosek osoby zainteresowanej, który trzeba złożyć w ośrodku pomocy społecznej w miejscu zamieszkania.

Do wniosku należy dołączyć:

• orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub niezdolności do pracy,
• zaświadczenie lekarskie,
• zaświadczenie o dochodach osoby zainteresowaneji członków rodziny.
• pracownik socjalny dołącza również wywiad środowiskowy

Decyzja o przyznaniu lub nie wyżej wymienionych usług zapada w ciągu 30 dni. Wymiar i zakres przyznawanych usług zależy od stanu zdrowia osoby zainteresowanej, jej sytuacji rodzinnej oraz sytuacji materialnej jej i jej rodziny.

Decyzja przyznająca pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych określa:

• okres trwania przyznanych usług;
• liczbę godzin tygodniowo;
• warunki odpłatności;
• zasady częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat.

Ośrodki wsparcia

Kolejną formą pomocy dla osób starszych i/lub chorych są ośrodki wsparcia. Jest to dzienna forma pomocy instytucjonalnej, w ramach której świadczone są różne usługi dostosowane do specyficznych potrzeb osób korzystających z tej formy pomocy, w tym usługi żywieniowe. Przy ośrodkach wsparcia mogą być prowadzone miejsca całodobowe okresowego pobytu.

Ośrodek wsparcia jest formą pomocy półstacjonarnej służącą utrzymaniu osoby w jej naturalnym środowisku i przeciwdziałaniu instytucjonalizacji.

Działalność tych ośrodków wspiera rodzinę w sprawowaniu funkcji opiekuńczych nad niesamodzielnymi członkami rodzin, zapobiegając jednocześnie umieszczaniu ich
w placówkach wsparcia całodobowego, wspiera także osoby samotne zapobiegając ich wykluczeniu z życia społecznego.

Prowadzenie ośrodków wsparcia, z wyłączeniem ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, jest zadaniem własnym gminy lub powiatu finansowanym z ich budżetu.

Ośrodki wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym środowiskowe domy samopomocy świadczą usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi (osoby psychicznie chore i osoby upośledzone umysłowo). Środowiskowy dom samopomocy świadczy usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym.

Decyzję o skierowaniu do ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi i decyzję ustalającą odpłatność za korzystanie z usług w tych ośrodkach wydaje właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej lub zlecającej prowadzenie ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Organ może zwolnić osoby zobowiązane do odpłatności za usługi w ośrodkach wsparcia, na ich wniosek, częściowo lub całkowicie z tej odpłatności.

Więcej informacji na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej www.mpips.gov.pl

Domy pomocy społecznej (DPS)

Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia
w domu pomocy społecznej.

Domy pomocy społecznej, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się na następujące typy domów, dla:

• osób w podeszłym wieku;
• osób przewlekle somatycznie chorych;
• osób przewlekle psychicznie chorych;
• dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie;
• dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie;
• osób niepełnosprawnych fizycznie.

Aby skorzystać z wsparciaw domu pomocy społecznej trzeba złożyć pisemny wniosek w ośrodku pomocy społecznej w gminie, w której mieszka osoba zainteresowana. Do wniosku dołącza się dokument potwierdzający wysokość dochodu (czyli renty, emerytury bądź zasiłku stałego). Pracownik socjalny z ośrodka pomocy społecznej przeprowadza wywiad środowiskowy w miejscu zamieszkania oraz u rodziny.

Po ocenieniu sytuacji gmina wydaje decyzję o skierowaniu osoby do domu pomocy społecznej i ustaleniu opłaty za pobyt.

W przypadku, gdy przewidywany termin oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej danego typu zlokalizowanym najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej wynosi ponad 3 miesiące, osobę kieruje się na jej wniosek do domu pomocy społecznej tego samego typu zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej,w którym przewidywany termin oczekiwania na umieszczenie jest krótszy niż 3 miesiące.

W razie niemożności umieszczenia w domu pomocy społecznej z powodu braku wolnych miejsc, powiadamia się osobę o wpisaniu na listę oczekujących oraz o przewidywanym terminie oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej.

Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania.

Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:

• • mieszkaniec domu,
  • małżonek, zstępni przed wstępnymi,
  • gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej

– przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.

Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:

• • mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70 % swojego dochodu,
  • małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z umową zawartą z kierownikiem ośrodka pomocy społecznej,
  • gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez mieszkańca  i jego rodzinę.

Jeżeli dom pomocy społecznej prowadzony jest przez podmiot niepubliczny, decyzja gminy
o umieszczeniu osoby w domu pomocy społeczne nie jest potrzebna. Wówczas z podmiotem prowadzącym taką placówkę zawiera się jedynie umowę cywilnoprawną, która powinna określić wysokość opłat, zasady i warunki pobytu.

Źródło: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Dzienne domy pomocy społecznej świadczącymi usługi opieki dziennej dla osób mieszkających z rodzinami, których członkowie nie są w stanie zajmować się osobą starszą w czasie wykonywania swoich obowiązków zawodowych. W godzinach pracy (zazwyczaj 9-16), tj. 5 dni w tygodniu przez nie więcej niż 12 godzin dziennie, osoba niesamodzielna może spędzać czas w domu pobytu dziennego, gdzie otrzymuje wszelką pomoc w zakresie czynności życiowych i opiekę. Dzienne domy pomocy społecznej zapewniają osobom starszym szeroki zakres aktywności, takich jak wycieczki, zwiedzanie wystaw, itp. Najczęściej dzienne domy pomocy ulokowane są przy Ośrodkach Pomocy Społecznej i współpracują z innymi jednostkami aktywnymi na terenie lokalnym, np. Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej.

Rodzinne domy pomocy świadczą usługi opiekuńcze i bytowe dla osób, którym niemożliwe jest zapewnienie opieki w miejscu zamieszkania. Usługi świadczone z rodzinnych domach pomocy mają charakter całodobowy. Odbiorcami są osoby starsze lub niepełnosprawne wymagające stałej pomocy. Rodzinne domy pomocy obejmują opieką od trzech do ośmiu osób.